? شناخت بیماری سرماخوردگی در مکتب طب ایرانی

طبق منابع طب ایران ، منشا اصلی ترشحات مجاری تنفسی در سرماخوردگی “مغز ” می باشد، حال اگر این ترشحات از مسیر بینی و چشم خارج شود، “زکام” نامیده می شود و اگر ترشح مغز از طریق حلق و مجاری تنفسی تحتانی پایین ریخته شود “نزله” می گویند.

? سرماخوردگی دو مرحله دارد:
مرحله اول شامل علائم خستگی، کوفتگی، بدن درد، سوزش و خارش حلق و بینی و عطسه ، گرفتگی و آبریزش رقیق بینی همراه است، که این‌ها از علائم نزله گرم است ، در نزله گرم باید خلط و ترشحات رقیق را قوام و غلظت داد تا دفع راحت‌تر اتفاق بیفتد، پس بهتر است غذای اصلی در ۳ روز نخست سوپ و آشهای کم حبوبات همراه با سبزی فراوان باشد، آب خالی به ویژه آب سرد نخورید و مصرف حریره بادام توصیه می شود؛ چکاندن روغن های خنک مثل بنفشه و کدو نیز مفید است. مواظب باشید به صورت طاقباز نخوابید، بلکه به پهلو خوابیده و زیر سرخود را بالا نبرید تا ترشحات بینی به مجاری تنفسی پایین ریخته نشود.

?مرحله دوم سرماخوردگی:
در این مرحله علائم مزمن شده و عوارض سرماخوردگی مانند سینوزیت و برونیشت باکتریایی است، خلط غلیظ پشت حلق و بینی و احساس سنگینی سر و سینوس‌ها ، سرفه های خلط دار و گاهی سرفه خشک طول کشیده که با جداشدن خلط کوچک چند دقیقه آرام می شود ( اینها از علائم نزله سرد است)
در این مرحله برای دفع بهتر این اخلاط غلیظ تدابیری چند در نظر گرفته می شود از جمله:
پوشاندن سر حتی گرم کردن سر با حوله گرم ، مصرف جوشانده گیاهان موثر مثل: آویشن، مرزنجوش، بابونه، زوفا و…
همچنین بخور دادن مثل بخور بابونه و مرزنجوش و یا اکالیپتوس می‌باشد.

?به طور کلی در زمان سرماخوردگی برای بهبود سریع‌تر بهتر است، توصیه های زیر مورد توجه قرار گیرد :

۱- پرهیز از مصرف گوشت قرمز و غذاهای درهم و پرخوری و درهم خوری
۲- پوشاندن سر در فصل پائیز و زمستان حتی در هنگام خوابیدن
۳- از مصرف غذاهای ترش، شور، ادویه های تند و تیز و لبنیات و برنج و مرغ اجتناب کنید.
سعی کنید غذاهای آبدار و بخارپز و آب‌پز طبخ کنید و از مصرف سرخ کردنی اجتناب کنید.
۴- عرق کنید، این یک روش عالی در درمان سرماخوردگی است؛ مثلا برای افزایش تعریق یک نوشیدنی گرم مثل دارچین یا زنجبیل بخورید و بلافاصله زیر پتو بروید تا حسابی عرق کنید.

? در انتها یک نکته مهم
خدمت همشهریان عزیز،
اصطلاح عامیانه ” منع بودارها در سرماخوردگی” یک باور غلط در بین مردم استهبان است؛ که متاسفانه بسیار مورد توجه و تعصب خانواده‌ها است. بطوری که مادران خود و خانواده شان را از مصرف بسیاری از گیاهان موثر منع می‌کنند ، بطور مثال از جمله گیاهان موثر در سرماخوردگی نعنا ، پونه، آویشن، بابونه، زوفا، ختمی، برگ اوکالیپتوس، نیلوفر سیر و عناب…می باشد، که این داروها با داشتن اثر آنتی بیوتیکی، کاهش و تخلیه ترشحات سر و سینه و پیشگیری از سینوزیت، نرم کردن گلو و ریه ، کاهش تب و بطور کلی کوتاه نمودن دوره بیماری بسیار مناسب و کم عارضه است،
بنابراین اگر شما نسبت به گیاهی بودار آلرژی دارید منع مصرف صحیح است در غیر این صورت صرف بودار بودن گیاه منع مصرفی برای بیمار سرماخورده نخواهد داشت.

?جان درست باشید

? تهیه و تنظیم:
سمانه بحری، محقق و درمانگر طب ایرانی و طب سوزنی